श्लोक १:
अभयं सत्त्वसंशुद्धिर्ज्ञानयोगव्यवस्थितिः |
दानं दमश्च यज्ञश्च स्वाध्यायस्तप आर्जवम् ||
- मराठी अर्थ: "निर्भयता, अंत:करणाची शुद्धता, ज्ञानयोगात स्थिरता, दान, इंद्रियनिग्रह, यज्ञ, स्वाध्याय, तप आणि सरळपणा."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, दैवी संपत्तीची लक्षणे म्हणजे निर्भयता, अंत:करणाची शुद्धता, ज्ञानयोगात स्थिरता, दान, इंद्रियनिग्रह, यज्ञ, स्वाध्याय, तप आणि सरळपणा. 🕉️🌟
श्लोक २:
अहिंसा सत्यमक्रोधस्त्यागः शान्तिरपैशुनम् |
दया भूतेष्वलोलुप्त्वं मार्दवं ह्रीरचापलम् ||
- मराठी अर्थ: "अहिंसा, सत्य, अक्रोध, त्याग, शांती, निंदारहितता, प्राण्यांबद्दल दया, अलोलुपता, मृदुता, लज्जा आणि चंचलतेचा अभाव."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, दैवी संपत्तीची लक्षणे म्हणजे अहिंसा, सत्य, अक्रोध, त्याग, शांती, निंदारहितता, प्राण्यांबद्दल दया, अलोलुपता, मृदुता, लज्जा आणि चंचलतेचा अभाव. 🕉️🌟
श्लोक ३:
तेजः क्षमा धृतिः शौचमद्रोहो नातिमानिता |
भवन्ति संपदं दैवीमभिजातस्य भारत ||
- मराठी अर्थ: "तेज, क्षमा, धैर्य, शुद्धता, द्रोहरहितता आणि अहंकाररहितता ही दैवी संपत्ती आहेत, हे अर्जुना."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, तेज, क्षमा, धैर्य, शुद्धता, द्रोहरहितता आणि अहंकाररहितता ही दैवी संपत्ती आहेत. 🕉️🌟
श्लोक ४:
दम्भो दर्पोऽभिमानश्च क्रोधः पारुष्यमेव च |
अज्ञानं चाभिजातस्य पार्थ संपदमासुरीम् ||
- मराठी अर्थ: "हे अर्जुना, दंभ, दर्प, अभिमान, क्रोध, कठोरता आणि अज्ञान ही आसुरी संपत्ती आहेत."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, दंभ, दर्प, अभिमान, क्रोध, कठोरता आणि अज्ञान ही आसुरी संपत्ती आहेत. 🕉️🌟
श्लोक ५:
दैवी संपद्विमोक्षाय निबन्धायासुरी मता |
मा शुचः संपदं दैवीमभिजातोऽसि पाण्डव ||
- मराठी अर्थ: "दैवी संपत्ती मोक्षाकडे नेत असते, तर आसुरी संपत्ती बंधनाकडे नेत असते. हे अर्जुना, तू दैवी संपत्तीचा अधिकारी आहेस, म्हणून शोक करू नकोस."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, दैवी संपत्ती मोक्षाकडे नेत असते, तर आसुरी संपत्ती बंधनाकडे नेत असते. ते अर्जुनाला सांगतात की, तो दैवी संपत्तीचा अधिकारी आहे, म्हणून त्याने शोक करू नये. 🕉️🌟
श्लोक ६:
द्वौ भूतसर्गौ लोकेऽस्मिन्दैव आसुर एव च |
दैवो विस्तरशः प्रोक्त आसुरं पार्थ मे शृणु ||
- मराठी अर्थ: "हे अर्जुना, या जगात दोन प्रकारच्या प्राण्यांची निर्मिती आहे - दैवी आणि आसुरी. मी तुला दैवी संपत्तीचे विस्ताराने वर्णन केले आहे, आता आसुरी संपत्ती ऐक."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, या जगात दोन प्रकारच्या प्राण्यांची निर्मिती आहे - दैवी आणि आसुरी. ते आता आसुरी संपत्तीचे वर्णन करतात. 🕉️🌟
श्लोक ७:
प्रवृत्तिं च निवृत्तिं च जना न विदुरासुराः |
न शौचं नापि चाचारो न सत्यं तेषु विद्यते ||
- मराठी अर्थ: "आसुरी स्वभावाचे लोक प्रवृत्ती (कर्म) आणि निवृत्ती (त्याग) यांचे ज्ञान नसते. त्यांच्यात शुद्धता, आचार आणि सत्य नसते."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक कर्म आणि त्याग यांचे ज्ञान नसते. त्यांच्यात शुद्धता, आचार आणि सत्य नसते. 🕉️🌟
श्लोक ८:
असत्यमप्रतिष्ठं ते जगदाहुरनीश्वरम् |
अपरस्परसंभूतं किमन्यत्कामहैतुकम् ||
- मराठी अर्थ: "ते म्हणतात की, हे जग असत्य आहे, त्याला कोणतेही आधार नाहीत, त्याचा कोणी ईश्वर नाही आणि ते कामवासनेमुळे उत्पन्न झाले आहे."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक म्हणतात की, हे जग असत्य आहे, त्याला कोणतेही आधार नाहीत, त्याचा कोणी ईश्वर नाही आणि ते कामवासनेमुळे उत्पन्न झाले आहे. 🕉️🌟
श्लोक ९:
एतां दृष्टिमवष्टभ्य नष्टात्मानोऽल्पबुद्धयः |
प्रभवन्त्युग्रकर्माणः क्षयाय जगतोऽहिताः ||
- मराठी अर्थ: "या दृष्टिकोनाला धरून, नष्ट आत्मा आणि अल्पबुद्धी असलेले लोक उग्र कर्म करतात आणि जगाच्या नाशासाठी कारणीभूत होतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक उग्र कर्म करतात आणि जगाच्या नाशासाठी कारणीभूत होतात. 🕉️🌟
श्लोक १०:
काममाश्रित्य दुष्पूरं दम्भमानमदान्विताः |
मोहाद्गृहीत्वासद्ग्राहान्प्रवर्तन्तेऽशुचिव्रताः ||
- मराठी अर्थ: "कामनेच्छेचा आश्रय घेऊन, ज्यांची पूर्ती होऊ शकत नाही, दंभ, अहंकार आणि मदाने युक्त, मोहाने असत्य गोष्टींना धरून, अशुचि व्रतांचे पालन करणारे."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक कामनेच्छेचा आश्रय घेतात, ज्यांची पूर्ती होऊ शकत नाही. ते दंभ, अहंकार आणि मदाने युक्त असतात आणि मोहाने असत्य गोष्टींना धरून अशुचि व्रतांचे पालन करतात. 🕉️🌟
श्लोक ११:
चिन्तामपरिमेयां च प्रलयान्तामुपाश्रिताः |
कामोपभोगपरमा एतावदिति निश्चिताः ||
- मराठी अर्थ: "अमर्याद चिंतांना आणि प्रलयपर्यंत टिकणाऱ्या इच्छांना आश्रय देऊन, कामोपभोगातच परम सुख आहे असे निश्चित समजणारे."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक अमर्याद चिंतांना आणि प्रलयपर्यंत टिकणाऱ्या इच्छांना आश्रय देतात. ते कामोपभोगातच परम सुख आहे असे समजतात. 🕉️🌟
श्लोक १२:
आशापाशशतैर्बद्धाः कामक्रोधपरायणाः |
ईहन्ते कामभोगार्थमन्यायेनार्थसंचयान् ||
- मराठी अर्थ: "शेकडो आशांच्या पाशांनी बांधलेले, काम आणि क्रोधात लीन, ते अन्यायाने धनसंचय करून कामभोगाची इच्छा करतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक शेकडो आशांच्या पाशांनी बांधलेले असतात. ते काम आणि क्रोधात लीन असतात आणि अन्यायाने धनसंचय करून कामभोगाची इच्छा करतात. 🕉️🌟
श्लोक १३:
इदमद्य मया लब्धमिमं प्राप्स्ये मनोरथम् |
इदमस्तीदमपि मे भविष्यति पुनर्धनम् ||
- मराठी अर्थ: "हे आज मला मिळाले आहे, हे माझे मनोरथ मी प्राप्त करेन, हे आहे आणि हेही माझे होईल," असे ते म्हणतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक स्वतःला समजावतात की, "हे आज मला मिळाले आहे, हे माझे मनोरथ मी प्राप्त करेन, हे आहे आणि हेही माझे होईल." 🕉️🌟
श्लोक १४:
असौ मया हतः शत्रुर्हनिष्ये चापरानपि |
ईश्वरोऽहमहं भोगी सिद्धोऽहं बलवान्सुखी ||
- मराठी अर्थ: "हे शत्रू मी मारला आहे, इतर शत्रूंनाही मारेन, मी ईश्वर आहे, मी भोगी आहे, मी सिद्ध आहे, मी बलवान आहे, मी सुखी आहे," असे ते म्हणतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक स्वतःला समजावतात की, "हे शत्रू मी मारला आहे, इतर शत्रूंनाही मारेन, मी ईश्वर आहे, मी भोगी आहे, मी सिद्ध आहे, मी बलवान आहे, मी सुखी आहे." 🕉️🌟
श्लोक १५:
आढ्योऽभिजनवानस्मि कोऽन्योऽस्ति सदृशो मया |
यक्ष्ये दास्यामि मोदिष्य इत्यज्ञानविमोहिताः ||
- मराठी अर्थ: "मी श्रीमंत आहे, उच्च कुलातील आहे, माझ्यासारखा दुसरा कोणी नाही, मी यज्ञ करेन, दान द्यायला आणि आनंद करेन," असे अज्ञानाने मोहित झालेले ते म्हणतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक स्वतःला समजावतात की, "मी श्रीमंत आहे, उच्च कुलातील आहे, माझ्यासारखा दुसरा कोणी नाही, मी यज्ञ करेन, दान द्यायला आणि आनंद करेन." 🕉️🌟
श्लोक १६:
अनेकचित्तविभ्रान्ता मोहजालसमावृताः |
प्रसक्ताः कामभोगेषु पतन्ति नरकेऽशुचौ ||
- मराठी अर्थ: "अनेक चिंतांनी व्याकुळ झालेले, मोहाच्या जाळ्यात गुंतलेले, कामभोगात आसक्त, ते अशुद्ध नरकात पडतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक अनेक चिंतांनी व्याकुळ झालेले, मोहाच्या जाळ्यात गुंतलेले असतात. ते कामभोगात आसक्त असतात आणि अशुद्ध नरकात पडतात. 🕉️🌟
श्लोक १७:
आत्मसंभाविताः स्तब्धा धनमानमदान्विताः |
यजन्ते नामयज्ञैस्ते दम्भेनाविधिपूर्वकम् ||
- मराठी अर्थ: "स्वतःला महत्त्व देणारे, गर्विष्ठ, धन, मान आणि अहंकाराने युक्त, ते दंभाने आणि विधीविरहित यज्ञ करतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक स्वतःला महत्त्व देणारे, गर्विष्ठ, धन, मान आणि अहंकाराने युक्त असतात. ते दंभाने आणि विधीविरहित यज्ञ करतात. 🕉️🌟
श्लोक १८:
अहंकारं बलं दर्पं कामं क्रोधं च संश्रिताः |
मामात्मपरदेहेषु प्रद्विषन्तोऽभ्यसूयकाः ||
- मराठी अर्थ: "अहंकार, बळ, दर्प, काम आणि क्रोध यांना आश्रय देऊन, ते माझ्यावर आणि इतरांच्या शरीरांवर द्वेष करतात आणि निंदा करतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी स्वभावाचे लोक अहंकार, बळ, दर्प, काम आणि क्रोध यांना आश्रय देतात. ते परमात्म्यावर आणि इतरांच्या शरीरांवर द्वेष करतात आणि निंदा करतात. 🕉️🌟
श्लोक १९:
तानहं द्विषतः क्रुरान्संसारेषु नराधमान् |
क्षिपाम्यजस्रमशुभानासुरीष्वेव योनिषु ||
- मराठी अर्थ: "मी त्या द्वेष करणाऱ्या, क्रूर, नराधम लोकांना नेहमीच अशुभ आसुरी योनीत टाकतो."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, ते द्वेष करणाऱ्या, क्रूर, नराधम लोकांना नेहमीच अशुभ आसुरी योनीत टाकतात. हे लोक नरकात जातात आणि त्यांचा अंत दुःखदायक असतो. 🕉️🌟
श्लोक २०:
आसुरीं योनिमापन्ना मूढा जन्मनि जन्मनि |
मामप्राप्यैव कौन्तेय ततो यान्त्यधमां गतिम् ||
- मराठी अर्थ: "हे अर्जुना, आसुरी योनीत जन्म घेणारे मूढ लोक जन्मानुजन्मी माझ्यापर्यंत पोहोचत नाहीत आणि अधम गतीला प्राप्त होतात."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, आसुरी योनीत जन्म घेणारे मूढ लोक जन्मानुजन्मी त्यांच्यापर्यंत पोहोचत नाहीत आणि अधम गतीला (नरकात) प्राप्त होतात. 🕉️🌟
श्लोक २१:
त्रिविधं नरकस्येदं द्वारं नाशनमात्मनः |
कामः क्रोधस्तथा लोभस्तस्मादेतत्त्रयं त्यजेत् ||
- मराठी अर्थ: "काम, क्रोध आणि लोभ ही तीन प्रकारची नरकाची द्वारे आहेत, जी आत्म्याचा नाश करतात. म्हणून या तिघांना त्यागावे."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, काम, क्रोध आणि लोभ ही तीन प्रकारची नरकाची द्वारे आहेत, जी आत्म्याचा नाश करतात. म्हणून या तिघांना त्यागावे. 🕉️🌟
श्लोक २२:
एतैर्विमुक्तः कौन्तेय तमोद्वारैस्त्रिभिर्नरः |
आचरत्यात्मनः श्रेयस्ततो याति परां गतिम् ||
- मराठी अर्थ: "हे अर्जुना, जो मनुष्य या तीन तमोगुणी द्वारांपासून मुक्त होतो, तो आत्म्याचे कल्याण करतो आणि परम गतीला प्राप्त होतो."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, जो मनुष्य काम, क्रोध आणि लोभ या तीन तमोगुणी द्वारांपासून मुक्त होतो, तो आत्म्याचे कल्याण करतो आणि परम गतीला (मोक्षाला) प्राप्त होतो. 🕉️🌟
श्लोक २३:
यः शास्त्रविधिमुत्सृज्य वर्तते कामकारतः |
न स सिद्धिमवाप्नोति न सुखं न परां गतिम् ||
- मराठी अर्थ: "जो शास्त्रविधीला सोडून कामवासनेने वागतो, तो सिद्धी प्राप्त करू शकत नाही, सुख प्राप्त करू शकत नाही आणि परम गतीला (मोक्षाला) प्राप्त होऊ शकत नाही."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, जो मनुष्य शास्त्रविधीला सोडून कामवासनेने वागतो, तो सिद्धी, सुख आणि मोक्ष प्राप्त करू शकत नाही. 🕉️🌟
श्लोक २४:
तस्माच्छास्त्रं प्रमाणं ते कार्याकार्यव्यवस्थितौ |
ज्ञात्वा शास्त्रविधानोक्तं कर्म कर्तुमिहार्हसि ||
- मराठी अर्थ: "म्हणून, काय करावे आणि काय करू नये याच्या व्यवस्थेसाठी शास्त्र हे प्रमाण आहे. शास्त्रविधीनुसार कर्म करण्यासाठी तू योग्य आहेस."
- सविस्तर माहिती: श्रीकृष्ण सांगतात की, काय करावे आणि काय करू नये याच्या व्यवस्थेसाठी शास्त्र हे प्रमाण आहे. ते अर्जुनाला सांगतात की, शास्त्रविधीनुसार कर्म करण्यासाठी तो योग्य आहे. 🕉️🌟